శ్రీ సాఈసచ్చరిత
|| అథ శ్రీసాఈసచ్చరిత || అధ్యాయ ౪౪ వా||
||శ్రీ గణేశాయ నమః||శ్రీ సరస్వత్యై నమః||
||శ్రీ కులదేవతాయై నమః||శ్రీ సీతారామచంద్రాభ్యాం నమః||
||శ్రీ సద్గురుసాఈనాథాయ నమః||
ఓం నమో శ్రీసాఈ చిత్ఘ న | సకల సౌఖ్యాచే ఆయతన |
సకల సంపదాచే నిధాన | దైన్యనిరసన యత్కృపా | ||౧||
1. ఓం నమో శ్రీసాయి చిత్ఘనా! అన్ని సుఖాలకూ మీరు నిలయం. అన్ని సంపదలకూ మీరు నిధి. మీ కృపతోనే దైన్యం నశిస్తుంది.
మగ జో భావే భజన పూజన | కరీ తో త్యాహూనహీ ధన్య | ||౨||
2. మీ పాదాలకు కనీసం వందనం చేసినవారికి కూడా అన్ని పాపాలూ తొలగిపోతాయి. ఇక భక్తిగా మీ పూజలు, భజనలు చేసినవారు ఎంతో ధన్యులు.
పాహతా జయాచే సస్మిత ముఖ | విసరే సమస్త సంసారదుఃఖ | ఠాయీంచ విరే తహాన భూక | ఏసే అలౌకిక దర్శన | ||౩||
3. మీ మందహాస పూరితమైన ముఖాన్ని చూస్తే, సంసార దుఃఖాలన్నీ మరచిపోతాయి. ఆకలి దప్పులు కూడా ఉడిగి పోతాయి. అలాంటి అలౌకిక దర్శనం మీది.
“అల్లా మాలిక” జయా ధ్యాన | జో నిష్కామ నిరభిమాన | నిర్లోభ నిర్వాసన జయాచే మన | తయాచే మహిమాన కాయ వానూ | ||౪||
4. సదా “అల్లా మాలిక్‍” అనే ధ్యానంలో ఉంటూ, ఏ కోరికలూ లేకుండా, నిరభిమానంగా, లోభము లేకుండా, వాసనారహితంగా ఉండే వారి మహిమను ఏమని వర్ణించను?
అపకార్యాంహీ జో ఉపకారీ | ఏసీ శాంతి జయాచే పదరీ | తయా న విసంబే కోణీహీ క్షణభరీ | ద్యావా నిజాంతరీ నివాస | ||౫||
5. శాంత స్వభావులై, అపకారం చేసేవారికి కూడా ఉపకారం చేసే, వారిని క్షణమైనా ఎవరూ మరవకుండా, అంతరంగంలో ప్రతిష్ఠించుకోవాలి.
రామ కృష్ణ రాజీవాక్ష | సంత హీనాక్ష వా ఎకాక్ష | దేవ రూపే సుందర సురూప | ఆనందస్వరూప సంత సదా | ||౬||
6. రాముడు, కృష్ణుడు కమలాలవంటి కనులు కలిగినవారు. సంతులు, ఒక కన్ను, ఇంకొందరికి రెండు కళ్లూ, లేని వారు. దేవతలు అందంగా ఉంటారు. కాని, సంతులు ఎప్పుడూ ఆనంద స్వరూపులై ఉంటారు.
దేవాంచే నేత్ర శ్రవణాంత | సంత దృష్టీస నాహీ అంత | “యే యథా మా” దేవ వదత | సంత ద్రవత నిందకాంహీ | ||౭||
7. మనము పిలిచినప్పుడే దేవతలు మనల్ని చూస్తారు. కాని, సంతుల దయా దృష్టికి అంతం అంటూలేదు. ‘యే యథా మాం’ (నన్ను ఎవరు ఎలా పూజిస్తే అలా వారికి ఫలమిస్తా) అని దేవతలంటారు. కాని, నిందించే వారిని కూడా సంతులు దయతో చూస్తారు.
రామ కృష్ణ ఆణి సాఈ | తిఘాంమాజీ అంతర నాహీ | నామే తీన వస్తు పాహీ | ఠాయీంచే ఠాయీ ఎకరూప | ||౮||
8. రాముడు, కృష్ణుడు మరియు సాయి - ఈ ముగ్గురిలో ఏ భేదమూ లేదు. పేరుకు ముగ్గురైనా, వారంతా ఒక్కటే.
తియే వస్తూస మరణావస్థా | వార్తా హీ తో సమూళ మిథ్యా | కాళావరహీ జయాచీ సత్తా | తయా కా వ్యథా త్యా హాతీ | ||౯||
9. అలాంటివారికి మరణమన్న మాట నిరాధారమైన మిథ్య. కాలుని కూడా జయించగల శక్తిగల వారిని కాలం ఎలా బాధ పెట్టగలదు?
ప్రారబ్ధ సంచిత న కళే ఆపణా | నేణే మీ త్యా క్రియమాణా | కరుణాకర సాఈ గురురాణా | జాణోని కరుణా భాకీతసే | ||౧౦||
10. ప్రారబ్ధ సంచిత క్రియామాణ కర్మలు ఏవో నాకు తెలియవు. సాయి గురురాణా కరుణాళువని తెలుసు. అందుకే వారిని కరుణించమని ప్రార్థిస్తాను.
వాసనేచ్యా లాటా నానా | తేణే ఉసంత నాహీ మనా |
కృపా తూఝీ అసలియావినా | స్థైర్య యేఈనా జీవాస | ||౧౧||
11. వాసనల అనేక అలల తాకిడి వలన మనసుకు విశ్రాంతి లేదు. నీ కృప లేనిదే ఈ జీవికి నిలుకడ లేదు.
గతాధ్యాయారంభీ వచన | దిధలే పరీ న ఝాలే పాలన |
ఘడలే న సాంగ నిరూపణ | సాద్యంత సంపూర్ణ పరిసావే | ||౧౨||
12. గతాధ్యాయం ఆరంభంలో ఇచ్చిన మాట ప్రకారం, వివరించటం కుదరలేదు. ఇప్పుడు మొదటినుండి చివరివరకు వినండి.
అంతకాల సమీప జాణూన | బ్రాహ్మణ ముఖే రామాయణ శ్రవణ | కేలే చతుర్దశ రాత్రందిన | బాబాంనీ అనుసంధానపూర్వక | ||౧౩||
13. అంతిమ కాలం సమీపించిందని తెలుసుకుని, బ్రాహ్మణుని ద్వారా పదునాలుగు రోజులు అహర్నిశలూ, బాబా శ్రద్ధగా రామాయణ శ్రవణం చేశారు.
ఏసే దోన సప్తాహ భరతా | రామాయణ శ్రవణ కరితా | విజయాదశమీ దివస యేతా | బాబా విదేహతా పావలే | ||౧౪||
14. ఇలా రెండు వారాలు రామాయణ శ్రవణం చేసి, విజయదశమి రోజు రాగానే బాబా శరీరాన్ని త్యజించారు.
గతాధ్యాయీ జాహలే కథన | హోతా బాబాంచే ప్రాణోత్క్ర మణ | లక్ష్మణమామాంనీ1 కేలే పూజన | జోగాంనీ2 నిరాంజన ఆరతీ | ||౧౫||
15. వారు ప్రాణం వదిలిన తరువాత, లక్ష్మణమామ పూజ చేశాడని, జోగు ఆరతి చేసి, నిరాంజనాన్ని (అఖండ దీపం) వెలిగించాడని గతాధ్యాయంలో చెప్పబడింది.
తేథూన పుఢే ఛత్తీస తాస | హిందు ఆణి ముసలమానాంస | లాగలే విచార కరావయాస | కేవీయా కలేవరాస సద్గతి | ||౧౬||
16. తరువాత, బాబా శరీరానికి అంతిమ సంస్కారాలు ఏ విధంగా చేయాలి అని చర్చించడానికి, హిందువులకు, ముస్లిములకు ముప్పై ఆరు గంటలు పట్టింది.
కైసే సమాధిస్థాన నియోజన | కైసీ అకల్పిత ఇష్టికాపతన3 | కైసా ఎకదా బ్రహ్మాండీ ప్రాణ | చఢవిలా తీన దిన బాబాంహీ | ||౧౭||
17. తమ సమాధి స్థలాన్ని బాబా ముందుగానే ఎలా నిర్ణయించారు, అకస్మాత్తుగా ఇటుక పడిపోవటం, మరియు ఎలా ఒక సారి బాబా తమ ప్రాణాలను మూడు రోజులు బ్రహ్మాండంలో లీనం చేశారు అనేది,
సమాధి కీ దేహావసాన | సకళ ఝాలే సంశయాపన్న | పాహూని శ్వాసోచ్ఛ్వాసావరోధన | అశక్య ఉత్థాన4 వాటలే | ||౧౮||
18. అది వారి నిర్వికల్ప సమాధియా లేక శరీరాన్ని త్యజించారా అనే సందేహం అందరికీ కలిగింది. వారి శ్వాసోఛ్వాసాలు ఆగిపోవటంతో, వారు పునరుజ్జీవితులవడం అసాధ్యమని అందరికీ అనిపించింది.
ఏసే తీన దివస జాతా | ప్రాణోత్క్రతమణచి వాటలే నిశ్చితతా | మగ ఉత్తర విధీచీ వార్తా | సహజచి సమస్తా ఉదేలీ | ||౧౯||
19. ఇలా మూడు రోజులు గడిచాక, వారు ప్రాణం విడిచారని నిశ్చయించుకున్నారు. ఇక వారి ఉత్తర క్రియలు ఏ విధంగా చేయాలని అందరూ ఆలోచించ సాగారు.
ఏసయాహీ తయా అవసరీ | పరమ సావధ బాబా అంతరీ | యేఊని అవచిత నిజదేహావరీ | ఘాలవిలీ దురీ జనచింతా | ||౨౦||
20. ఆ సమయంలో, అంతరంగంలో జాగురూకంగా ఉన్న బాబా, అకస్మాత్తుగా శరీరంలోనికి పునర్‍ప్రవేశించి అందరి చింతలను దూరం చేశారు.
శ్రవణే ఆనంద హోఈల చిత్తా | కంఠ గహివరతా దాటేల | ||౨౧||
21. ఈ కథలనంతా ప్రేమతో, భక్తిభావంతో, శ్రోతలారా, వినండి. శ్రవణంతో మనసుకు ఆనందం కలుగుతుంది. కంఠం గద్గదమౌతుంది.
ఉఘడూన పహా ప్రేమపూర్వక | అనుభవా సుఖ దర్శనాచే | ||౨౨||
22. ఇవి కథలు కావు. సాయి అనే అమూల్యమైన రత్నాలు దాగివున్న పీటిక ఇది. ప్రేమతో తెరచి చూస్తే వారి దర్శన భాగ్యం సుఖం అనుభవమౌతుంది.
యా అవఘియా అధ్యాయాఆంత | ఖచిలా దిసేల సాఈనాథ | శ్రవణే పురతీల మనోరథ | స్మరణే సనాథ హోఈజే | ||౨౩||
23. ఈ అధ్యాయాలన్నింటిలోనూ సాయినాథులు నిండుగా దర్శనమిస్తారు. వీనిని శ్రవణం చేస్తే మీ మనసులోని కోరికలన్నీ సిద్ధిస్తాయి. వీనిని స్మరిస్తే సాయి రక్షణ లభిస్తుంది.
పరమ ఉదార జయాచే ఆచరిత | తయా సాఈచే హే చరిత | కరావయా శ్రవణ వ్హా ఉద్యత | అవ్యగ్ర చిత్త సప్రేమ | ||౨౪||
24. పరమ ఉదార ఆచరణగల సాయియొక్క చరితం ఇది. ఏకాగ్ర చిత్తంతో, ప్రేమగా శ్రవణం చేయటానికి సిద్ధమవండి.
ఏసీ పావన కథా ఏకతా | ధణీ న పురే భక్తచిత్తా | పూర్ణ దాటే పరమానందతా | సంసార శ్రాంతా విశ్రామ | ||౨౫||
25. ఈ పావన చరితాన్ని ఎంత విన్నా, భక్తుల మనసుకు తృప్తి ఉండదు. సంసారంలోని బాధలనుండి విశ్రామం, పూర్ణ పరమానందం కలుగుతాయి.
చిత్త ప్రసన్నతేచా హరిఖ | నిజానంద ఠాకే సన్ముఖ | సర్వ సుఖాచే సోలీవ సుఖ | తే హే కథానక సాఈచే | ||౨౬||
26. ప్రసన్నమైన మనసుకు ఆత్మానందం లభిస్తుంది. అన్ని సుఖాలకంటే అతి నిర్మలమైన సుఖాన్ని సాయియొక్క కథలు కలుగచేస్తాయి.
కితీహీ ఏకా నిత్య నూతన | రమణీయతేచే6 హేంచి లక్షణ | మ్హణోని హీ సంతకథా పావన | హోఊని అనన్య పరివాసీ | ||౨౭||
27. ఎన్ని సార్లు విన్నా, ఇవి ఎప్పటికీ కొత్తగా ఉంటాయి. ఇదే రమణీయత లక్షణం. అందుకే పావనమైన ఈ సంతుని కథను ఏకాగ్ర చిత్తంతో వినండి.
అసో పుఢే కలేవర సద్గతి | యాచ వాదాచీ భవతి నభవతి | కరితా కరితా సమస్త థకతీ | పహా ప్రచీతీ అఖేర | ||౨౮||
28. అలా తరువాత, బాబా శరీరానికి అంతిమ సంస్కారం ఎక్కడ ఎలా చేయాలి అని చర్చించి అందరూ అలసిపోయారు. చివరకు ఏమి జరిగిందో వినండి.
బుట్టీచే వాడ్యాచే దాలన | త్యాంతీల గాభార్యాచే ప్రయోజన | హోణార హోతే మురలీధర స్థాపన | ఠరలే తే స్థాన బాబాంచే | ||౨౯||
29. బుట్టీయొక్క వాడాలోని మధ్య భాగంలో, మురలీధరుని స్థాపనకోసం నిర్ణయించిన చోటుని, బాబా కోసమే అని నిశ్చయమైంది.
ఆరంభీ జై పాయా ఖోదిలా | జాత అసతా బాబా లేండీలా | మాధవరావాంచ్యా వినవణీలా | మాథా డోలవిలా బాబాంనీ | ||౩౦||
30. ఇంతకు మునుపు, పునాది తవ్వుతున్నప్పుడు, లెండీకి వెళ్లుతూ, బాబా మాధవరావు విన్నపాన్ని విని తలను ఆడించి సమ్మతించారు.
మాధవరావ కరీత వినంతీ | నారళ దేఊని బాబాంచే హాతీ |
మురలీధరాచా గాభారా ఖోదితీ | అవలోకా మ్హణతీ కృపేనే | ||౩౧||
31. మురలీధరుని గర్భగుడి కోసం పునాది తవ్వుతుండగా, మాధవరావు బాబా చేతికి కొబ్బరికాయను ఇచ్చి, ‘బాబా కృపతో అవలోకించండి’ అని ప్రార్థించాడు.
పాహూనియా తీ శుభవేళ | బాబా మ్హణాలే “ఫోడా హా నారళ | ఆపణ సమస్త బాళగోపాళ | యేథేంచ కాళ క్రమూ కీ | ||౩౨||
32. ఆ శుభ సమయాన్ని గమనించి, బాబా “ఈ కొబ్బరికాయను కొట్టు. మనమంతా, బాలగోపాలురం, ఇక్కడ కాలం గడుపుదాం.
యేథేంచ ఆపణ బసతా ఉఠతా | సుఖాదుఃఖాచ్యా కరూ వార్తా | యేథేంచ పోరంసోరా సమస్తా | చిత్తస్వస్థతా లాధేల” | ||౩౩||
33. “ఇక్కడే కూర్చుని సుఖదుఃఖాలని ముచ్చటించుకుందాం. పిల్లలందరికీ ఇక్కడే మనఃశాంతి లభిస్తుంది”.
బాబా కాహీ తరీ హే వదలే | ఏసేంచ ఆరంభీ సర్వాంస దిసలే | పుఢే జేవ్హా అనుభవా ఆలే | కళూన చుకలే తే బోల | ||౩౪||
34. బాబా ఊరికెనే, సరదాగా అలా అన్నారని, మొదట అందరికీ అనిపించింది. కాని, తరువాత, వారి వచనం అనుభవానికి వచ్చినప్పుడు, ఆ మాటల్లోని విలువ తెలిసింది.
హోతా బాబాంచే దేహావసాన | రాహిలే మురలీధరాచే స్థాపన | హేంచ వాటలే ఉత్తమ స్థాన | సాఈనిధాన రక్షావయా | ||౩౫||
35. బాబా దేహత్యాగం చేయడంతో మురలీధరుని ప్రతిష్ఠాపన ఆగిపోయింది. దానితో, సాయి అనే నిధిని రక్షించుకోవటానికి అదే ఉత్తమ స్థానమని అనిపించింది.
“వాడియాంత పడో హే శరీర” | అంతీ బాబాంచే జే ఉద్గార | తోచ శేవటీ ఠరలా విచార | జాహలే మురలీధర బాబాచ | ||౩౬||
36. “ఈ శరీరాన్ని వాడాలో ఉంచండి” అన్న బాబా చివరి మాట ప్రకారం, అదే నిశ్చయమైంది. అలా స్వయంగా బాబాయే మురలీధరుడయ్యాడు.
శ్రీమంత బుట్టీ ఆదికరూన | హిందు ముసలమాన సర్వత్ర జన | యాచ విచారా రాజీ హోఊన | వాడా సత్కారణీ లాగలా | ||౩౭||
37. శ్రీమంతుడైన బుట్టీ మొదలగు భక్తులు, హిందువులూ, ముసల్మానలూ, అందరూ ఈ ఆలోచనకు సమ్మతించినందున, బుట్టీ వాడా సత్కార్యానికి ఉపయోగ పడింది.
ఏసా బహుమోల వాడా అసూన | బాబాంచా దేహ కుఠేంహీ పడూన | జాతా, మగ తో వాడాహీ శూన్య | అత్యంత భయాణ భాసతా | ||౩౮||
38. ఎంతో ధనం వెచ్చించి కట్టిన వాడా ఉండగా, బాబా దేహాన్ని మరెక్కడో ఉంచితే, అప్పుడు వాడా శూన్యంగా, అత్యంత భయంకరంగా ఉండేది.
ఆజ తేథే జే భజనపూజన | కథా కీర్తన పురాణ శ్రవణ | అతిథీ అభ్యాగతా అన్నదాన | హోతే, త్యా కారణ శ్రీసాఈ | ||౩౯||
39. ఈ రోజు అక్కడ జరిగే భజనలూ, పూజా కథా కీర్తనలూ, పురాణ శ్రవణం, అతిథి అభ్యాగతులకు అన్నదానం మొదలగునవి జరగటానికి శ్రీసాయియే కారణం.
ఆజి తేథే జే అన్నసంతర్పణ | లఘురూద్రమహారూద్రావర్తన | దేశోదేశీంచే యేతీ జన | త్యా సర్వా కారణ శ్రీసాఈ | ||౪౦||
40. ఇప్పుడు, అక్కడ జరిగే అన్నసంతర్పణలకు, లఘురుద్ర మహారుద్రావర్తనకు, దేశదేశాలనుండి భక్తులు రావటానికీ, అన్నిటికీ శ్రీసాయియే కారణం.
అసో ఏసీ హే సంతాచీ వాణీ | అక్షరే అక్షర సాంఠవా శ్రవణీ |
కాంహీ తరీ తే బోలతీ మ్హణునీ | నావమానూని త్యాగావీ | ||౪౧||
41. ఇలాంటి సంతుల మాటలలోని అక్షరం, అక్షరం చెవులలో భద్రపరుచుకోవాలి. ఏదో చెప్పి ఉంటారని అలక్ష్యం కాని, అగౌరవం కాని, చేయకండి.
కాలే హోతో అర్థావబోధ | జరీ తీ దుర్బోధ ఆరంభీ | ||౪౨||
42. మొదట వారి మాటలు అస్పష్టంగానో లేక అసందర్భంగానో ఉన్నా, కాలం గడిచాక అవి సరిగ్గా అర్థమౌతాయి.
అసతా దేహపాతాస అవధీ | పుఢీల హోణారే గోష్టీ సంబంధీ | దుశ్చిన్హే ఘడలీ కాంహీ ఆధీ | మశీదీ మధీ శిరడీంత | ||౪౩||
43. బాబా నిర్వాణానికి మునుపు, శిరిడీలోని మసీదులో, జరగబోయే దానికి సంబంధించిన అపశకునాలు జరిగాయి.
తయాంమాజీల ఎకచి ఆతా | నివేదితో మీ శ్రోతయాం కరితా | కీ తీ సకళ సాంగూ జాతా | గ్రంథ విస్తారతా పావేల | ||౪౪||
44. వాటిలోని ఒక్కటి మాత్రం శ్రోతలకు మనవి చేస్తాను. అన్నిటినీ చెబితే, గ్రంథం పెద్దదైపోతుంది.
కితి ఎక బహుతా వర్షాపాసూనీ | హోతీ ఎక బాబాంచీ జునీ | వీట, జియేవరీ తే హాత టేంకునీ | ఆసన లావూని బైసత | ||౪౫||
45. చాలా సంవత్సరాలనుండి, బాబా వద్ద ఒక పాత ఇటుక ఉండేది. యోగాసనం వేసుకుని కూర్చునేటప్పుడు, వారు దానిపై చేతిని ఆన్చేవారు.
విటేచా త్యా ఆధార ఘేఉనీ | నిత్య ఎకాంతీ హోతా రజనీ | బాబా మశీదీంత స్వస్థ మనీ | ఆసన లావూని బైసత | ||౪౬||
46. ప్రతి రాత్రి మసీదులో బాబా ఏకాంతంగా, ఆ ఇటుక ఆధారంగా, యోగాసనం వేసుకుని ఏకాగ్ర మనసుతో కూర్చునేవారు.
ఏసా కిత్యేక వర్షాచా క్రమ | నిర్వేధ చాలలా హోతా అవిశ్రమ | పరి హోణారాసి న చలే నియమ | ఘడతసే అతిక్రమ అకల్పిత | ||౪౭||
47. అలా ఎన్నో సంవత్సరాలు ఏ ఆటంకం లేకుండా గడిచాయి. జరుగనున్నది అనుకోకుండా జరిగి పోతుందే కాని, నియమాలను ఉల్లంఘించినంత మాత్రాన, మటుకు కాదు.
బాబా నసతా మశీదీంత | పోరగా ఎక హోతా ఝాడీత | తళీంచా కేర కాఢావయాచే నిమిత్త | వీట తీ కించిత ఉచలలీ | ||౪౮||
48. బాబా మసీదులో లేనప్పుడు, ఒక కుర్రాడు మసీదును శుభ్ర పరస్తున్నప్పుడు, ఇటుక క్రింద చెత్తను తుడవటానికి, ఇటుకను కాస్త లేవనెత్తాడు.
ఫుటావయాచీ వేళ ఆలీ | వీట పోరాచే హాతూని నిసటలీ | ధాడకినీ తీ ఖాలీ పడలీ | దుఖండ ఝాలీ తాత్కాళ | ||౪౯||
49. ఆ ఇటుకకు విరిగిపోయే వేళ వచ్చింది. అంతే, ఆ కుర్రాడి చేతిలోనుండి జారి దభేలున క్రింద పడి, వెంటనే రెండు మ్రుక్కలయింది.
ఏకతా హే బాబాంనీ మ్హటలే | వీట నాహీ కీ కర్మచి ఫుటలే | ఏసే వదూనీ అతి హళహళలే | నేత్రీ ఆలే దుఃఖాశ్రు | ||౫౦||
50. ఈ సంగతి విని బాబా, “ఇటుక కాదు, నా కర్మే బ్రద్దలయింది” అని ఎంతో కలవరపడ్డాడు. వారి కళ్లనుండి దుఃఖాశ్రువులు రాలాయి.
తేణే దుఃఖే హృదయ ఫాటే | కంఠ దాటే తయాంచా | ||౫౧||
51. యోగాసనానికి వారు రోజూ ఉపయోగించే ఇటుక విరిగిపోగా, వారి హృదయానికి చాలా బాధ కలిగి, కంఠం గద్గదమైంది.
ఏసీ బహుతాకాళాచీ జునాట | నిజాసనాచే మూళపీఠ | అవచట భంగలీ పాహూని వీట | మశీద సునాట వాటే త్యా | ||౫౨||
52. చాలా పాతకాలం నాటి ఇటుక, వారి ఆసనానికి మూలాధారమైనది, అకస్మాత్తుగా విరిగిపోవటంతో, వారికి మసీదు శూన్యంగా అనిపించింది.
వీటచి పణ తీ ప్రాణాపరతీ | బాబాంచీ హోతీ అతి ఆవడతీ | పాహూని తియేచీ ఏసీ తీ స్థితి | బాబా అతి చిత్తీ హళహళలే | ||౫౩||
53. ఇటుకే అయినా అది బాబాకు ప్రాణ సమానంగా, అత్యంత ప్రియమైనది. అందుకే దాని స్థితిని చూచి, వారు చాలా వ్యథ చెందారు.
త్యాచ విటేసీ టేంకూని కోపర | బాబా ఘాలవిత ప్రహరాచే ప్రహర | ఘాలూన ఆసన యోగ తత్పర | మ్హణూన తిజవర ప్రేమ మోఠే | ||౫౪||
54. ఆ ఇటుకపైనే మోచేతిని ఆన్చి, బాబా గంటల తరబడి యోగాసనంలో తత్పరులై కూర్చునేవారు. అందుకే అదంటే వారికి చాలా ప్రేమ.
జియే సంగే ఆత్మచింతన | జీ మజ హోతీ జీవ కీ ప్రాణ | తీ భంగలీ మాఝీ సాంగాతీణ | మీహీ తిజవీణ న రాహే | ||౫౫||
55. “దాని సహవాసంలో ఆత్మచింతన చేసేవాణ్ణి. అది నా ప్రాణం. నా తోడు విరిగిపోయింది. అది లేకుండా నేను కూడా ఉండలేను.
వీట జన్మాచీ సాంగాతీణ | గేలీ కీ ఆజ మగ సాండూన | ఏసే తియేచే గుణ ఆఠవూన | బాబాంనీ రూదన మాండిలే | ||౫౬||
56. “ఆ ఇటుక, నా జన్మనుంచి తోడుగా ఉండి, ఈ రోజు నన్ను వదిలి వెళ్లిపోయింది” అని దాని గుణాలను తలచుకుని, బాబా రోదించారు.
యేథే సహజీ యేఈల ఆశంకా | వీటహీ క్షణభంగుర నాహీ కా | ఎతదర్థ కరావే కా శోకా | కాయ లోకాంనీ మ్హణావే | ||౫౭||
57. సహజంగా ఇక్కడ ఒక సందేహం కలుగుతుంది. ఇటుక క్షణభంగురమైనది కదా, మరి దానికోసం శోకించటం ఎందుకు? లోకులు ఏమనుకుంటారు?
ఆశంకాహీ ప్రథమ దర్శనీ | ఉఠేల కవణాచ్యాహీ మనీ | ప్రవర్తే మీ సమాధానీ | పాయ నమునీ సాఈచే | ||౫౮||
58. అని మొదట ఎవరికైనా సరె, సంశయం కలుగుతుంది. సాయి చరణాలకు నమస్కరించి, నేను దానికి సమాధానం చెప్పటానికి ప్రయత్నిస్తాను.
కైసా హోఈల జగదుద్ధార | కైసే తరతీల దీన పామర | ఎకదర్థచి సంతాంచా అవతార | కర్తవ్య ఇతర నాహీ త్యా | ||౫౯||
59. జగత్తును ఉద్ధరించటానికి, మరియు దీనులను, పామరులను తరింపజేయటానికే సంతులు అవతరిస్తారు కాని, వారికి వేరే ఏ కర్తవ్యమూ లేదు.
హాస్య రూదన క్రీడా ప్రకార | లౌకిక నాట్యచి యేథీల సార | జైసా జైసా శ్రేష్ఠాచార | లోకవ్యవహారహీ తైసా | ||౬౦||
60. నవ్వటం, ఏడవటం, ఆడటం మొదలగు లౌకిక ఆచరణలు, నటనలే అని ఇందులోని సారం. శ్రేష్ఠులు ఆచరించినట్లుగానే లోకులు వ్యవహరిస్తారు.
సంత జరీ పూర్ణ జ్ఞానీ | అవాప్త సకల సంకల్ప జనీ |
తరీ లోక తరావయా లాగునీ | కర్మాచరణీ ఉద్యుక్త | ||౬౧||
61. సంతులు పూర్ణ జ్ఞానులైనా, అన్ని కోరికలూ తీరిపోయిన వారైనా, లోకులను తరింప చేయటానికి, కర్మాచరణలను చేస్తారు.
హోణార పరీ మ్హాళసాపతీచీ బుద్ధీ | నివారీ త్రిశుద్ధీ హా కుయోగ | ||౬౨||
62. ఈ నిర్వాణానికి ముప్పైరెండు సంవత్సరాల మునుపే, వారి సమాధి అయిపోయి ఉండేది. కాని, మహల్సాపతియొక్క బుద్ధి చాతుర్యం వలన ఆ దురదృష్ట ఘటన ఆగింది.
టళతా న జరీ హా దుష్టయోగ | కైంచా అవఘ్యాతే సాఈసుయోగ | త్రేచాళీస వర్షామాగేంచ వియోగ | హోతా కీ కుయోగ ఏసా తో | ||౬౩||
63. ఆ దుర్ఘటన ఆగిపోకుండా ఉంటే, సాయియొక్క దర్శన యోగం అందరికీ ఎలా కలిగేది? నలభైమూడు సంవత్సరాల క్రితమే బాబాతో వియోగం ఏర్పడే దురదృష్టం పట్టి ఉండేది.
మార్గశీర్ష శుద్ధ పౌర్ణిమా | బాబా అస్వస్థ ఉఠలా దమా | సహన కరావయా దేహధర్మా | బ్రహ్మాండీ ఆత్మా చఢవిలా | ||౬౪||
64. మార్గశీర్ష శుద్ధ పౌర్ణమినాడు, బాబా ఆయాసంతో అస్వస్థులయ్యారు. దైహిక బాధను సహించటానికి, వారు ప్రాణాలను బ్రహ్మాండంలో (నిర్వికల్ప సమాధి) చేర్చారు.
“ఆతా యేథూన తీన దిన | ఆమ్హీ చఢవితో బ్రహ్మాండీ ప్రాణ | ప్రభోధూ నకా ఆమ్హా లాగూన” | బాబాంనీ సాంగూన ఠేవిలే | ||౬౫||
65. “ఈ రోజునుండి మూడు రోజులు, నేను ప్రాణాలను బ్రహ్మసహస్రారంలో నిలిపి ఉంచుతాను. నన్ను మేలుకొలప వద్దు” అని బాబా అందరితో చెప్పారు.
పహా తో సభామండప కోణ7 | బాబాహీ బోటే దావిలే ఠికాణ | మ్హణాలే “తేథే సమాధి ఖోదూన | ద్యా మజ ఠేవూన త్యా జాగీ” | ||౬౬||
66. మసీదులోని సభామండపంలో, మూలనున్న ఒక చోటుని తమ వ్రేలితో చూపించి, “అక్కడ సమాధికోసం త్రవ్వి, ఆ స్థలంలో నన్ను ఉంచండి” అని చెప్పారు.
స్వయే మ్హాళసాపతీస లక్షూన | బాబా తదా వదతీ “నిక్షూన | నకా మజ సాండూ ఉపేక్షూన | దివస తీన పర్యంత | ||౬౭||
67. మహల్సాపతితో, “మూడు రోజుల వరకూ నన్ను వదలకుండా జాగ్రత్తగా చూడు” అని స్పష్టంగా చెప్పారు.
తయేస్థానీ నిశాణే దోన | లావూని ఠేవా నిదర్శక ఖూణ” | ఏసే వదతా వదతా ప్రాణ | ఠేవిలా చఢవూన బ్రహ్మాండీ | ||౬౮||
68. “గుర్తుగా, నా సమాధిపైన రెండు పతాకాలను ఉంచండి” అని చెప్పుతూ చెప్పుతూ బాబా తమ ప్రాణాలను బ్రహ్మాండంలో లీనం చేశారు.
భరావీ ఎకాఎకీ భవండీ | తేవీ నిచేష్టిత దేహదాండీ | మ్హాళసాపతీనే దిధలీ మాండీ | ఆశా తీ సాండిలీ ఇతరాంనీ | ||౬౯||
69. అకస్మాత్తుగా తల తిరిగి పడినట్లు, నిశ్చేష్టగా పడబోతూ ఉంటే, వారు క్రింద పడకుండా, మహల్సాపతి తన ఒడిలో వారిని పడుకో బెట్టుకున్నాడు. అందరూ బాబాపై ఆశను వదులుకున్నారు.
రాత్రీచా సమయ ఝాలే దహా | తేవ్హాంచా హా ప్రకార పహా | స్తబ్ధ ఝాలే జన అహాహా | కాయ అవచిత హా ప్రసంగ | ||౭౦||
70. అప్పుడు రాత్రి పదిగంటల సమయం. అకస్మాత్తుగా ఇలా జరిగిందేమిట అని అందరూ స్తబ్ధులై, ఎవరికీ నోట మాట రాలేదు.
నాహీ శ్వాస నాహీ నాడీ | వాటే ప్రాణే సాండిలీ కుడీ |
జనాస భయంకర అవస్థా గాఢీ | సుఖ నిరవడీ సాఈస | ||౭౧||
71. శ్వాస లేదు, నాడీ కూడా ఆడటం లేదు. ప్రాణం దేహాన్ని వదిలినట్లే అనిపించింది. ఆ పరిస్థితి జనులకు చాలా భయంకరంగా అనిపించింది. కాని సాయి మాత్రం సుఖంగా ఉన్నారు.
మగ పుఢే మ్హాళసాపతీ | అహోరాత్ర సావధవృత్తీ | సాఈబాబాలాగీ జపతీ | తేథేంచ బైసతీ జాగతా | ||౭౨||
72. తరువాత, అతి జాగరూకతతో, అహర్నిశలూ మేలుకొని, సాయిని జపిస్తూ, సాయి దేహాన్ని రక్షిస్తూ, మహల్సాపతి కదలకుండా కూర్చున్నాడు.
జరీ హోతీ సాఈముఖీంచీ | ఆజ్ఞా సమాధీ ఖోదావయాచీ | తరీ తే తైసే కరావయాచీ | హింమత కవణాచీ చాలేనా | ||౭౩||
73. సమాధిని త్రవ్వమని స్వయంగా సాయియే ఆజ్ఞాపించినా, అలా చేయటానికి ఎవరికీ ధైర్యం చాలలేదు.
పాహోని బాబా సమాధిస్థ | మిళాలా తేథే గాంవ సమస్త | జన విస్మిత పాహతీ తటస్థ | కాఢీనా భగత మాండీతే | ||౭౪||
74. బాబా సమాధి స్థితిలో ఉండటాన్ని చూడాలని, గ్రామప్రజలందరూ ఆక్కడ చేరి, చాలా ఆశ్చర్యంగా చూడసాగారు. మహల్సాపతి మాత్రం, బాబా తలను ఒడినుండి క్రిందకు దింపలేదు.
ప్రాణ గేలా కళతా దేఖా | బైసేల ఎకాఎకీ ధక్కా | సాంగూన తీన దివస మజ రాఖా | ఝకవిలే లోకా సాఈనే | ||౭౫||
75. ‘ప్రాణం పోయిందని తెలిస్తే, భక్తులకు అకస్మాత్తుగా ఆఘాతం కావచ్చని, “మూడు రోజులు ఉంచండి” అని బాబా లోకులను మభ్య పెట్టారు’ అని జనులు అనుకున్నారు.
శ్వాసోచ్ఛ్వాస జాహలా బంద | తాటస్థ్య పావలీ ఇంద్రియే సబంధ | నాహీ చలన వలనాచా గంధ | తేజహీ మంద జాహలే | ||౭౬||
76. శ్వాసోఛ్వాసలు ఆగిపోయాయి. ఇంద్రియాలన్నీ చలన రహితమయ్యాయి. ఏదీ కదలే సూచనే లేదు. శరీరంలోని తేజస్సు కూడా తగ్గింది.
హరపలే బాహ్యావ్యవహారభాన | వాచేసీ పడలే దృఢ మౌన | కైసే శుద్ధీవర మాగుతేన | చింతాహీ గహన సర్వత్రా | ||౭౭||
77. బాహ్య ప్రపంచ స్పృహ అసలు లేదు. మాట దృఢమౌనం వహించింది. ‘ఇలాంటప్పుడు మరల స్పృహకు ఎలా వస్తారు?’ అని అందరూ చింతించ సాగారు.
వృత్తీవరీ యేఈనా శరీర | కాళ క్రమిలా దోన దివసాంవర | ఆలే మౌలవీ ములనాఫకీర | మాండిలా విచార పుఢీల | ||౭౮||
78. శరీరానికి స్పృహ రాలేదు. ఇలా రెండు రోజులు గడిచిపోయాయి. మౌల్వీ, ముల్లా, ఫకీరులు వచ్చి తరువాత ఏం చేయాలి అని ఆలోచించ సాగారు.
అప్పా కులకర్ణీ కాశీరామ | ఆలే కేలా విచార ఠామ | బాబాంనీ గాంఠిలే నిజ సుఖధామ | ద్యావా కీ విశ్రామ దేహాసీ | ||౭౯||
79. అప్పా కులకర్ణి, కాశీరాంలు వచ్చి, బాగా ఆలోచించి, ‘బాబా తమ శాశ్వత నివాసానికి చేరుకున్నారు’ అని నిశ్చయించారు. కనుక, వారి శరీరానికి విశ్రాంతి కావాలి.
కోణీ మ్హణతీ థాంబా క్షణభరీ | ఘాఈ ఇతుకీ నాహీ బరీ | బాబా నవ్హేత ఇతరాంపరీ | అమోఘ వైఖరీ బాబాచీ | ||౮౦||
80. ‘కొంచెం సేపు ఆగటం మంచిది, ఇంత తొందర పనికి రాదు. బాబా మిగతావారిలా కాదు. వారి మాట తిరుగులేనిది’ అని కొందరు అన్నారు.
తాత్కాళ ప్రత్యుత్తర కరావే ఇతరీ | థండగార పడల్యా శరీరీ |
యేఈల కోఠూన చైతన్య తరీ | కైసే అవిచారీ సకళే హే | ||౮౧||
81. వెంటనే మిగతావారు ‘శరీరం చల్లబడింది. ఇంక చైతన్యం ఎక్కడినుండి వస్తుంది? ఎంత తెలివి లేనివారు వీరందరూ’ అని అన్నారు.
ద్యా మూఠమాతీ వేళచ్యావేళీ | తయారీ సగళీ కరా కీ | ||౮౨||
82. ‘వారు చూపించిన చోటులో తవ్వండి. భక్తులనందరినీ పిలవండి. వేళకు సరిగ్గా సమాధి చేయండి. అన్నీ సిద్ధపరచండి’.
ఏసీ భవతీ న భవతీ హోతా | పూర్ణ ఝాలీ దినత్రయయత్తా | పుఢే పహాటే తీన వాజతా | చేతనా యేతా ఆఢళలీ | ||౮౩||
83. అలా చర్చ జరుగుతున్నప్పుడే మూడు రోజుల గడవు తీరిపోయింది. తరువాత, తెల్లవారు ఝామున మూడు గంటలప్పుడు దేహంలో చైతన్యం రావడం, వారు చూశారు.
హళూ హళూ దృష్టీ వికసితా | ఆళేపిళే శరీరా దేతా | శ్వాసోచ్ఛ్వాస చాలూ హోతా | పోటహీ హాలతా దేఖిలే | ||౮౪||
84. మెల్ల మెల్లగా స్పృహ రాసాగింది. శరీరం అటు ఇటు కదిలింది. శ్వాసోఛ్వాసలు మొదలయ్యాయి. పొట్ట కూడా కదలసాగింది.
దిసూ లాగలే ప్రసన్న వదన | హోఊ లాగలే నేత్రోన్మీలన | జాఊనియా నిచేష్టితపణ | ప్రబోధ లక్షణ ఉమటలే | ||౮౫||
85. వదనం ప్రసన్నంగా కనిపించింది. కళ్లు తెరుచుకున్నాయి. చైతన్య రహితంగా ఉన్న శరీరంలో మేలుకుంటున్న లక్షణాలు కనిపించాయి.
జణూ విసరలే దేహభావా | తయాచా పునశ్చ ఆఠవ వ్హావా | చుకలా ఠేవా ఠాయీ పడావా | భాండార ఉఘడావా తీ గత | ||౮౬||
86. శరీరం ఉందనే స్పృహ మరచిపోయి, తరువాత మరల గుర్తుకు వచ్చినట్లు అనిపించింది. లేక, పోయిన నిధి మరల దొరికి, భోషాణం తెరచుకున్నట్లు అనిపించింది.
దేఖోని సాఈ సావధాన | జాహలే సకళ ప్రసన్నవదన | టళలే దేవదయేనే విఘ్న | ఆశ్చర్య నిమగ్న భక్తజన | ||౮౭||
87. సాయికి మరల స్పృహ రావడం చూసి, అందరూ ఆనందంగా ప్రసన్నులైనారు. భగవంతుని దయవలన ఆపద తొలిగింది. అయినా, అందరూ ఈ వింత చూసి, ఆశ్చర్యంలో మునిగిపోయారు.
భగత పాహీ ముఖ కౌతుకే | సాఈహీ మాన హళూచ తుకే | మౌలవీ ఫకీర పడలే ఫికే | కీ ప్రసంగ చుకే భయంకర | ||౮౮||
88. మహల్సాపతి బాబా ముఖాన్ని ఆరాధనతో చూచాడు. సాయి కూడా మెల్లగా తలను ఆడించారు. మౌల్వీలు, ఫకీరుల ముఖాలు పాలిపోయాయి. భయంకరమైన సంఘటన తొలిగిపోయింది.
పాహూని మౌలవీచీ దురాగ్రహతా | భగత ఆజ్ఞాపాలనీ చుకతా | యత్కించతహీ నిశ్చయా ఢళతా | వేళ తో యేతా కఠీణ తై | ||౮౯||
89. మౌల్వీయొక్క దురాగ్రహాన్ని చూసి, బాబా ఆజ్ఞను మహల్సాపతి పాటించకుండా, తన నిశ్చయాన్ని ఏ మాత్రం సడలించి ఉన్నా చాలా క్లిష్ట పరిస్థితి ఏర్పడేది.
త్రేచాళీస వర్షా ఆధీంచ కబర | హోఊని జాతీ కైంచీ మగ ఖబర | కైంచే మగ తే దర్శన మనోహర | హోతే సుఖకర సాఈచే | ||౯౦||
90. నలభై మూడు సంవత్సరాల మునుపే సమాధి జరిగిపోయి ఉండేది. అప్పుడు, మనోహరమైన సాయి దర్శనం, ఆనందకరమైన వారి మాటలు ఎలా ప్రాప్తించేవి?
లోకోపకార హేంచి కారణ | కరూని సమాధీచే విసర్జన |
సాఈ పావతే ఝాలే ఉత్థాన | సమాధాన భక్తజనా | ||౯౧||
91. లోకోపకారం కోసమే సాయి సమాధిని వదిలి, పునర్జీవితులవడం చూసి భక్తులు అమితంగా సంతుష్టులయ్యారు.
భక్తకార్యార్థ జో భాగలా | పరమానందీ లయ లాగలా | కైసా ఆధీ జాఈ ప్రబోధిలా | అకళ లీలా తయాచీ | ||౯౨||
92. భక్తుల కార్యార్థం చేసిన కృషితో అలిసి, పరమానందంలో లీనమైన వారిని, ఇంతకంటే మునుపు ఎవరు మాత్రం ఎలా మేలుకొలుపగలరు? వారి లీలలు అంతు పట్టలేనివి.
దేఖూని బాబా సావధాన | సుఖావలే భక్తజన | జో తో ధాంవే ఘ్యావయా దర్శన | పునరూజ్జీవన సుఖాతే | ||౯౩||
93. బాబా మేలుకున్నట్లు తెలుసుకుని, భక్తులు ఆనందంతో వారి దర్శనం కోసం, పరుగు తీశారు. ఇలా బాబా పునర్జీవించడం అందరికీ చాలా సంతోషదాయకమైంది.
అసో పూర్వీల కథానుసంధాన | తే అఖేరచే దేహావసాన | జాహలే జయాచే సంపూర్ణ కథన | యథా స్మరణ ఆజవరీ | ||౯౪||
94. అలా, అసంపూర్ణంగా మిగిలిపోయిన బాబా నిర్వాణం కథ, ఈ రోజు నాకు గుర్తున్నంతవరకూ, పూర్తిగా చెప్పటం ఇప్పుడు జరిగింది.
మ్హణోని ఆపణ శ్రోతా సకళిక | మనీ విచారా కీ క్షణ ఎక | కాసయా వహావా హర్షశోక | దోనీహీ అవివేక మూలక | ||౯౫||
95. శ్రోతలూ! ఒక క్షణం ఆలోచించండి. ఎందుకు సంతోషించాలి? ఎందుకు శోకించాలి? ఇవి రెండూ అవివేకమే కదా?
ఔట హాతాచా స్థూళ గాడా | దేహేంద్రియాంచా జో సాంగాడా | తో కాయ అపులా సాఈ నిధడా | సమూళ సోడా హా భ్రమ | ||౯౬||
96. మూడున్నర మూరల ఈ స్థూల శరీరమేనా మన సాయి? ఇంద్రియాల గూడు మాత్రమేనా మన సాయి? ఈ భ్రమనంతా సమూలంగా తొలగించండి.
సాఈ మ్హణావే జరీ దేహా | తరీ త్యా నావచి నాహీ విదేహా | రూపహి నాహీ వస్తూసి పహా | రూపాతీత శ్రీసాఈ | ||౯౭||
97. సాయి అంటే ఈ శరీరమే అని అనుకుంటే, ఇక పేరు, రూపం లేని అనిర్వచనీయమైన ఆ ఆత్మను ఏమని పిలవాలి? శ్రీసాయి రూపానికి అతీతులు.
దేహ తరీ నాశివంత | వస్తు స్వతంత్ర నాశరహిత | దేహ పంచభూతాంతర్గత | అనాద్యనంత నిజవస్తూ | ||౯౮||
98. శరీరం నాశమవుతుంది. ఆత్మ నాశరహితం, స్వతంత్రం. శరీరం పంచభూతాలతో కూడినది. కాని ఆత్మ అనాది, అనంతం.
త్యాంతీల శుద్ధ సత్వాత్మక | బ్రహ్మరూప చైతన్య దేఖ | జడ ఇంద్రియా జో చాలక | సాఈ నామక తీ వస్తు | ||౯౯||
99. జడమైన ఇంద్రియాలను నడిపించే బ్రహ్మచైతన్యం, మరియు శరీరంలోని నిర్మలమైన సత్వమే ఆత్మ. ఆ ఆత్మ పేరే సాయి.
తీ తో ఆహే ఇంద్రియాతీత | ఇంద్రియే జడ తీతే నేణత | తీంచ ఇంద్రియా ప్రవర్తవీత | చాళవీత ప్రాణాంతే | ||౧౦౦||
100. అందువలనే, ఇంద్రియాలకు అతీతమైనది ఆత్మ. ఇంద్రియాలు జడమైనవి గనుక ఆత్మను తెలుసుకోలేవు. ఇంద్రియాలు పని చేయటానికి కారణం ఆత్మ. ప్రాణాలను నడిపించేది కూడా ఆత్మే.
త్యా శక్తీచే నామ సాఈ | తిజవీణ రితా ఠావ నాహీ |
తిజవీణ ఓస దిశా దాహీ | భరలీ పాహీ చరాచరీ | ||౧౦౧||
101. ఆ ఆత్మశక్తి పేరే సాయి. అది లేని చోటు లేదు. అది లేకుండా పది దిక్కులు కూడా శూన్యం. సజీవ నిర్జీవ సృష్టి అన్నింటిలోనూ అది నిండి ఉన్నది.
నామరూపీ ఆలీ వ్యక్తీ | సమరసలీ అవ్యక్తీ కార్యాంతీ | ||౧౦౨||
102. ఆ శక్తియే సాయి రూపంలో అవతరించింది. అంతకు మునుపు కనిపించకుండా ఉండి, తరువాత నామ రూపాలతో కనిపించ సాగింది. వచ్చిన పని పూర్తి కాగానే, మరల కనిపించకుండా పోయింది.
అవతారకృత్య సంపవూనీ | అవతారీహీ దేహత్యజూనీ | జైసే ప్రవేశతీ నిర్వికల్పభువనీ | తైసీచ హీ కరణీ సాఈచీ | ||౧౦౩||
103. అవతారాలన్నియూ పని పూర్తి కాగానే, ఉన్న శరీరాన్ని వదిలి, తమ నిర్వికల్ప నివాసాన్ని చేరుకున్నట్లే, సాయి దేహత్యాగం కూడా జరిగింది.
గుప్త వ్హావే యేతా మనీ | జైసే స్వామీ గాణగాభువనీ8 | పర్వత యాత్రేస జాతో మ్హణునీ | గేలే నిఘూనీ ఎకాకీ | ||౧౦౪||
104. గుప్తమై పోవాలనే ఆలోచన వచ్చిన వెంటనే, శ్రీ నృసింహ సరస్వతి స్వామి, పర్వత యాత్రకు వెడతానని గాణగాపురంనుంచి బయలుదేరినప్పుడు,
భక్తాంనీ ధరితా అడవూన | తయాంచే కేలే సమాధాన | లోకాచారీ హే మాఝే గమన | గాణగాభువన సోడీనా | ||౧౦౫||
105. భక్తులు వారిని అడ్డగించగా, “నా ఈ ప్రయాణం లోకాచారమే. గాణగాపురాన్ని వదిలిపెట్టి నేను ఎక్కడికీ పోను.
కృష్ణాతీరీ ప్రాతఃస్నాన | బిందుక్షేత్రీ అనుష్ఠాన | మఠాంత కరావే పాదుకా పూజన | తేథేంచ నిరంతర వాస మాఝా | ||౧౦౬||
106. “తెల్లవారే కృష్ణా తీరంలో స్నానం చేసి, బిందు క్షేత్రంలో అనుష్ఠానం చేసి, మఠంలో పాదుకల పూజ చేయించుకుంటూ, శాశ్వతంగా ఇక్కడే ఉంటాను” అని వారు భక్తులను శాంత పరచారు.
తైసీచ సాఈబాబాంచీ పరీ | నిధన కేవళ లోకాచారీ | పాహూ జాతా ఆహేత స్థిరచరీ | సర్వాంఅంతరీ శ్రీసాఈ | ||౧౦౭||
107. అలాగే, సాయిబాబా రీతి కూడా. వారి నిర్యాణం కేవలం లోకాచారం కోసమే. జాగ్రతగా పరిశీలిస్తే, స్థిర చరాలన్నింటిలోనూ శ్రీసాయి ఉన్నారు.
జైసీ జయాచీ భజనస్థితి | తయాసీ తైసీ నిత్య ప్రచీతి9 | సందేహ కాహీ న ధరావా చిత్తీ | మరణాతీత శ్రీసాఈ | ||౧౦౮||
108. వారి వారి భక్తికి తగ్గట్లు, భక్తులకు అనుభవాలు కలుగుతూనే ఉన్నాయి. శ్రీ సాయి మరణాతీతులు. ఇందులో ఏ మాత్రం సందేహం లేదు.
సాఈ భరలా స్థిరచరీ | సాఈ సర్వాంచ్యా ఆంతబాహేరీ | సాఈ తుమ్హా ఆమ్హాం భీతరీ | నిరంతరీ నాందతసే | ||౧౦౯||
109. సజీవ నిర్జీవ సృష్టి అన్నింటిలోనూ సాయి నిండి ఉన్నారు. లోపల బయట అందరిలోనూ సాయి ఉన్నారు. మీలోనూ నాలోనూ సాయి నిరంతరం ఉన్నారు.
సాఈ సమర్థ దీన దయాళ | భావార్థీ భక్త ప్రణతపాళ | పరమప్రేమాచే తే భుకాళ | అతి స్నేహాళ సకళికా | ||౧౧౦||
110. దీన దయాళువైన సాయి సమర్థులు భక్తులను పాలిస్తారు. వారు నిర్మలమైన ప్రేమకోసం తపిస్తారు. అందరినీ అత్యంత స్నేహభావంతో ఆదరిస్తారు.
జరీ చర్మచక్షూసీ న దిసతీ | తరీ తే తో సర్వత్ర అసతీ |
స్వయే జరీ సూక్ష్మత్వీ లపతీ | తరీహీ లావితీ వేడ ఆమ్హా | ||౧౧౧||
111. మన కళ్లకు కనిపించక పోయినా వారు సర్వత్ర ఉన్నారు. సూక్ష్మ రూపంలో ఉన్నా, వారు మనలను మంత్రముగ్ధులను చేస్తారు.
త్యాంచే నిధన కేవళ ఢోంగ | ఆమ్హా ఫసవిణ్యా ఆణిలే సోంగ | నటనాటకీ తే అవ్యంగ | భంగోని అభంగ జాహలే | ||౧౧౨||
112. వారి నిర్యాణము కేవలం బూటకం. మనలను మభ్య పెట్టటానికి ఆడిన నాటకం. ఎన్నెన్నో పాత్రలను అవలీలగా నటించగల నటులు వారు. నశ్వరమైన శరీరాన్ని వదిలి, నాశ రహితమయ్యారు.
త్యాచియా ఠాయీ జో అనురాగ | తేణే కరూని పాఠలాగ | అంతీ లావూ తయాచా మాగ | కార్యభాగ సాధూ కీ | ||౧౧౩||
113. మనకోసం వారు హృదయంలో దాచుకున్న ప్రేమను దృఢంగా పట్టుకుని, వారిని అవగాహన చేసుకుంటూ, మన కార్యాన్ని సాధించుకుందాం.
మనోభావే పూజా కరితా | భక్తిభావే తయా ఆఠవితా | అనుభవ యేఈల సకళ భక్తా | సర్వవ్యాపకతా దిసేల | ||౧౧౪||
114. మనఃపూర్వకంగా వారిని ఆరాధిస్తూ, భక్తిభావంతో ఎప్పుడూ వారిని స్మరించే భక్తులందరికీ వారి సర్వ వ్యాపకత్వం అనుభవంతో తెలుస్తుంది.
ఉత్పత్తి స్థితి ఆణి లయ | చిత్స్వారూపా యాంచే న భయ | తే సదాసర్వదా చిన్మయ | వికారా ఆశ్రయ నా తేథే | ||౧౧౫||
115. చిత్‍స్వరూపులైన వారికి సృష్టి, స్థితి, లయల భయం లేదు. ఎల్లప్పుడూ వారు చిన్మయులు. వికారాలకు వారి వద్ద స్థానం లేదు.
జైసే సువర్ణ సువర్ణపణే | రాహీ అలంకారాహీవిణే | కేలీ నానాపరీచీ ఆభరణే | తరీ న సోనేపణ త్యాగీ | ||౧౧౬||
116. బంగారాన్ని ఎన్ని రకాలైన ఆభరణాలుగా మార్చినా, అది బంగారంగానే ఉంటుంది. తన ఉనికిని అది వదులుకోదు.
పరోపరీచే అలంకార | హే తో సర్వ వినాశీ వికార | ఆటితా ఉరే హేమ అవికార | నాసే ఆకార నామహీ | ||౧౧౭||
117. బంగారంతో చేసిన నగలు, బంగారంయొక్క నశించిపోయే రూపాంతరాలు. ఆ నగల నామ రూపాలు పోతే, మిగిలేది ఏ ఆకార వికారాలూ లేని బంగారం.
తరీ యా హేమీ హా హేమాడపంత | విరోని జావో సమూళ నితాంత | ఎవంగుణ సాఈ పదాంకిత | ఆప్రలయాంత వాస కరో | ||౧౧౮||
118. హేమాడు పంతు ఈ బంగారంలో సంపూర్ణంగా లీనమైపోయి, సుగుణాలుగల సాయి చరణాలకు అంకితమై, ప్రళయాంతం వరకూ వసించుగాక.
పుఢే కేలా తేరావా దిన | బాళాసాహేబ భక్తరత్న | మిళవూనియా గ్రామస్థ బ్రాహ్మణ | ఉత్తర విధాన ఆరంభిలే | ||౧౧౯||
119. తరువాత, పదమూడవ దినం జరిపారు. భక్త రత్నమైన బాలాసాహేబు (భాటే) గ్రామంలోని బ్రాహ్మణులను సమకూర్చుకుని ఉత్తరక్రియా విధిని ప్రారంబించాడు.
కరూనియా సచైల స్నాన | బాళాసాహేబ హస్తే జాణ | కరవిలీ తిలాంజులీ తిలతర్పణ | పిండప్రదానహీ కేలే | ||౧౨౦||
120. సచేల స్నానం చేసిన తరువాత, బాలాసాహేబు తన చేతిమీదుగా, తిలాంజలి, తిలతర్పణం మరియు పిండప్రధానం చేశాడు.
సపిండీ ఆదిక ఉత్తరక్రియా | శాస్త్రాధారే త్యా త్యా సమయా |
జాహల్యా మాసికాసహ అవఘియా | ధర్మన్యాయాప్రమాణే | ||౧౨౧||
121. సపిండీకరణం మొదలైన ఉత్తరక్రియలన్నీ ఆయా వేళలయందు శాస్త్రోక్తంగా జరిగాయి. మాసికాలు కూడా న్యాయప్రమాణంగా, ధర్మబద్ధంగా జరిగాయి.
భాగీరథీచ్యా పవిత్ర స్థానీ | హోమహవనీయ సంపాదిలే | ||౧౨౨||
122. భక్తశ్రేష్ఠులైన ఉపాసనీ, జోగుతో వెళ్లి భాగీరథీ నదీ పవిత్ర తటంలో హోమాలు చేశాడు.
బ్రహ్మభోజన అన్నసంతర్పణ | యథాసాంగ దక్షిణాప్రదాన | కరూని సశాస్త్ర విధివిధాన | ఆలే తే పరతోన మాఘారా | ||౧౨౩||
123. శాస్త్ర ప్రకారంగా, బ్రాహ్మణులకు భోజనం, అన్నసంతర్పణం, దక్షిణ ప్రదానాలు, విధివిధానంగా చేసి తిరిగి వచ్చారు.
నాహీ బాబా నా సంవాద | ఆతా జరీ హా ఏసా భేద | పరీ దృష్టీ పడతా తీ మశీద | గత సుఖానువాద ఆఠవతీ | ||౧౨౪||
124. బాబా ఇప్పుడు ప్రత్యక్షంగా లేకపోయినా, వారితో జరిగే సంభాషణ లేకపోయినా, మసీదును చూడగానే, మునుపటి మధుర క్షణాలు గుర్తుకు వస్తాయి.
బాబాంచీ నిత్య ఆసనస్థితీ | ఘ్యావయా తియేచీ సుఖానుభూతీ | ఉత్తమోత్తమ ఆలేఖ్యమూర్తి10 | మశీదీ స్థాపిలీసే ప్రీతీ | ||౧౨౫||
125. రోజూ బాబా కూర్చునే పద్ధతిలో వారిని చూచిన ఆనందానుభూతిని మరల పొందటానికి, మసీదులో వారి తైల వర్ణ చిత్రపటాన్ని ప్రీతిగా స్థాపించారు.
జాహలీ సాఈ దేహనివృత్తి | ప్రతిమాదర్శనే హోయ అనువృత్తి | వాటే నిజభక్త భావార్థీ | పునరావృత్తీచ హీ మూర్త | ||౧౨౬||
126. సాయి దేహాన్ని త్యజించినా, వారు సశరీరంగా మనకు కనిపించక పోయినా, ఈ చిత్రపటాన్ని చూస్తే, వారు మరల వచ్చినట్లుగా భావార్థులైన భక్తులకు అనిపిస్తుంది.
శామరావ ఉపనామే జయకర | తయాంనీ హీ రేఖిలీ సుందర | ఏసీ హీ ప్రతిమా మనోహర | స్మరణ నిరంతర దేతసే | ||౧౨౭||
127. అందమైన ఈ చిత్రాన్ని శ్యామరావు జయకర్‍ చిత్రించాడు. మనోహరమైన ఈ చిత్రపటం ఎప్పుడూ బాబాను స్మరణకు తెస్తుంది.
జైసే హే ప్రసిద్ధ చిత్రకార | తైసేచ బాబాంచే భక్త హీ థోర | బాబాంచియా ఆజ్ఞేనుసార | వర్తతీ విచారపూర్వక | ||౧౨౮||
128. జయకర్‍ ప్రసిద్ధ చిత్రకారుడే కాక, గొప్ప బాబా భక్తుడు కూడా. శ్రద్ధగా బాబా ఆజ్ఞానుసార ప్రకారమే నడుచుకునే వాడు.
యాంచియాహీ హస్తేకరూన | సుందర ఛాయాచిత్రే ఘడవూన | కరవిలీ భక్తభవనీ స్థాపన | ధరావయా ధ్యానధారణా | ||౧౨౯||
129. ధ్యాన ధారణల నిమిత్తం, ఇతని ద్వారా బాబా చిత్రపటాలను గీయించి, భక్తులు తమ ఇళ్లలో పెట్టుకున్నారు.
సంతాంస నాహీ కధీంహీ మరణ | పూర్వీ అనేకదా యాంచే వివరణ | ఝాలేంచ ఆహే అసేల స్మరణ | న లగే స్పష్టీకరణ ఆణీక | ||౧౩౦||
130. సంతులకు మరణమనేది ఎప్పూడూ ఉండదు. ఇంతకు మునపు ఈ విషయాన్ని అనేక సార్లు వివరించటం జరిగింది. ఇది మీకు గుర్తు ఉండాలి. మరల మరల స్పష్టపరచటం అనవసరం.
బాబా న ఆజ దేహధారీ | తరీ జో తయాంచే స్మరణ కరీ |
తయా తే అజూనహీ హితకారీ | పూర్వీల పరీ సదేహసే | ||౧౩౧||
131. ఈ రోజు బాబా సశరీరులగా లేరు. అయినా వారిని స్మరించేవారికి, ఇప్పుడు కూడా, మునుపటి వలెనే, బాబా శుభాలను కలుగ చేస్తున్నారు.
కోణాస కాంహీ బోలూన గేలే | పరీ న కాహీ అనుభవా ఆలే | జరీ తే దేహావసానహీ ఝాలే | మ్హణూన తే రాహిలే న మనావే | ||౧౩౨||
132. ‘ఎవరికో ఏదో చెప్పారు కాని, ప్రస్తుతానికి వారు శరీరాన్ని విడిచి వెళ్లిపోయారు, కనుక వారు చెప్పినది జరగదని’ అనుకోకండి.
బోల బాబాంచే బ్రహ్మలిఖిత | విశ్వాస ధరూని పహావీ ప్రచిత | అనుభవ ఆలా జరీ న త్వరిత | యేణార తో నిశ్చిత కాలాంతరే | ||౧౩౩||
133. బాబా మాట బ్రహ్మ లిఖితం. దృఢమైన విశ్వాసంతో ఆ అనుభవానికి ఎదురు చూడండి. వెంటనే అది జరగక పోయినా, కొంత కాలానికైనా తప్పక జరిగి తీరుతుంది.
అసో యా జోగాంచే నాంవ యేతా | కథేంత ఆఠవలీ ఆడకథా | ఏకా తియేచీ హీ అపూర్వతా | దిసేల ప్రేమళతా సాఈచీ | ||౧౩౪||
134. జోగు పేరు వచ్చేసరికి, కథలో మరో ఉపకథ గుర్తుకు వచ్చింది. ఆ కథను వింటే అది ఎంత అపూర్వమైనది అని మరియు సాయియొక్క ప్రేమ తత్వం కూడా తెలుస్తుంది.
జరీ అసే హా త్రోటక సంవాద | గురూభక్తాంసీ అతి బోధప్రద | సభాగ్య తో జ్యా వైరాగ్యబోధ | అభాగీ బద్ధ సంసారీ | ||౧౩౫||
135. ఈ సంభాషణ చిన్నదే అయినా, గురుభక్తులకు అది అత్యంత బోధప్రధానమైనది. వైరాగ్యాన్ని పొందిన వారు భాగ్యవంతులు. ప్రాపంచిక విషయాలలో బంధించ బడినవారు అభాగ్యలు.
ఎకదా జోగ బాబాంస పుసతీ | అజూన హీ మాఝీ కాయ స్థితి | విచిత్ర మాఝీ కర్మగతి | పావేన సుస్థితీ కేవ్హా మీ | ||౧౩౬||
136. జోగు బాబాతో ఒకసారి, ‘నా స్థితి ఇంక ఇంతేనా? నా కర్మ ఇంత విచిత్రంగా ఎందుకు ఉంది? ఎప్పుడు మంచి స్థితిని పొందుతాను?
బహుత వర్షే అనన్య సేవా | ఘడలీ అపులీ మజలా దేవా | తరీ యా చంచల చిత్తా విసాంవా | అజూని నసావా హే కాయ | ||౧౩౭||
137. ‘ఎన్నేళ్లనుంచో మీకు నేను అనన్య సేవ చేస్తున్నాను కదా, మరి దేవా! ఎందుకు ఇంకా ఈ చంచల మనసుకు శాంతి లేదు?
ఏసా కైసా మీ దుర్భాగీ | హీచ కా ప్రాప్తి సంతసంగీ | సత్సంగాచా పరిణామ అంగీ | కవణియా ప్రసంగీ భోగీన మీ | ||౧౩౮||
138. ‘నేనెలా ఇంతటి దౌర్భాగ్యుణ్ణయ్యాను? సంతుల సాంగత్యంలో లభించింది ఇంతేనా? సత్సంగంయొక్క ఫలితం ఈ దేహానికి ఎప్పుడు ప్రాప్తిస్తుంది?’ అని ప్రశ్నించాడు.
పరిసూని హీ భక్తాచీ వినతీ | సాఈసమర్థ పరమ ప్రీతీ | జోగాంస కాయ ప్రత్యుత్తర దేతీ | స్వస్థ చిత్తీ పరిసావే | ||౧౩౯||
139. భక్తునియొక్క ఆ మొర విని, సాయి సమర్థులు పరమ ప్రీతితో, జోగుకు ఏమని జవాబిచ్చారో, శాంత మనస్కులై ఆలకించండి.
“దుష్కర్మాచీ హోఈల హోళీ | పుణ్యపాపాచీ రాఖరంగోళీ | పాహీన తుఝియా కాంఖేస ఝోళీ | తై తుజ భాగ్యశాలీ మానీన | ||౧౪౦||
140. “దుష్కర్మలు నశించి, పాప పుణ్యాలు బూడిదై, నీ భుజానికి జోలిని చూచినప్పుడు (వైరాగ్యానికి చిహ్నం) నీవు భాగ్యశాలివని అంగీకరిస్తాను.
ఉపాధీచా హోఈల త్యాగ | నిత్య భగవద్భక్తీచా లాగ |
తుటతీల ఆశాపాశ సాంగ | తై మీ తుజ సభాగ్య మానీన | ||౧౪౧||
141. “మాయయొక్క పొరలన్నీ తొలిగి, సదా భగవద్భక్తిలో లీనమై, ఆశాపాశ బంధాలన్నీ తెంచుకున్నప్పుడు, నిన్ను నేను భాగ్యవంతుడని తలుస్తాను.
జివ్హాఉపస్థ జింక హో యోగ్య | తై మీ తుజ సభాగ్య మానీన” | ||౧౪౨||
142. “విషయ సుఖాలలోని ఆసక్తిని త్యజించి, నీవు, నేను అనే భేదభావం యుక్తమైనది కాదని తలచి, నాలుకను, జననేంద్రియాలను అదుపులో ఉంచుకున్నప్పుడే నీవు భాగ్యశాలివని నేను అంగీకరిస్తాను”.
అసో యావర కాంహీ కాలే | బోల బాబాంచే అన్వర్థ ఝాలే | సద్గురుకృపే జోగాంస ఆలే | వైరాగ్య జే వదలే బాబా తే | ||౧౪౩||
143. అలా కొంత కాలం గడిచిన తరువాత, బాబా మాటలు సత్యమయ్యింది. సద్గురు కృప వలన, బాబా చెప్పినట్లే జోగుకు వైరాగ్యం కలిగింది.
నాహీ పుత్రసంతతీ పాశ | కలత్ర లావిలే సద్గతీస | దేహత్యాగా ఆధీ సంన్యాస | ఝాలే కీ వైరాగ్య సహజచి | ||౧౪౪||
144. పుత్ర సంతాన బంధం ఆయనకు లేదు. భార్య సద్గతిని పొందింది. మరణించడానికి మునుపే జోగు సన్యసించాడు. దానితో వైరాగ్యం సహజంగానే వచ్చింది.
అసో హే జోగహీ భాగ్యవాన | సత్యా ఝాలే సాఈవచన | అంతీ హోఊని సంన్యాససంపన్న | బ్రహ్మీ విలీన జాహలే | ||౧౪౫||
145. సాయి మాటలు సత్యమై, జోగు భాగ్యవంతుడయ్యాడు. చివరకు సన్యాస సంపన్నుడై బ్రహ్మలో ఐక్యమయ్యాడు.
జైసీ జైసీ సాఈనీ కథిలీ | తైసీచ పరిణామీ స్థితి ఝాలీ | ఉక్తి సాఈచీ సార్థ ఝాలీ | భాగ్యశాలీ జోగ ఖరే | ||౧౪౬||
146. సాయి చెప్పినట్లే అతని స్థితి పరిణమించి, సాయి మాటలు సత్యమైంది. జోగు నిజంగానే భాగ్యశాలి.
తాత్పర్య బాబా దీనదయాళ | భక్తకల్యాణాలాగీ కనవాళ | అర్పీత బోధామృతాచా సుకాళ | శిరడీంత త్రికాళ తో పరిసా | ||౧౪౭||
147. సారాంశమేమిటంటె, దీనదయాళువైన బాబా, భక్తుల శ్రేయస్సు కొరకు శిరిడీలో త్రికాలాలలోనూ బోధామృతాన్ని కురిపించేవారు. దానినే ఇప్పుడు వినండి.
“జయా మాఝీ ఆవడ మోఠీ | తయాంచే మీ అఖండ దృష్టీ | తయా మజవీణ ఓస సృష్టీ | మాఝియాచ గోష్టీ తయా ముఖీ | ||౧౪౮||
148. “నా మీద అత్యంత ప్రేమగలవారిపై నా దృష్టి ఎప్పుడూ ఉంటుంది. నేను లేని ప్రపంచం వారికి శూన్యం. వారి నోట ఎల్లప్పుడూ నా మాటే ఉంటుంది.
“తయా మాఝే అఖండ ధ్యాన | జివ్హేసీ మాఝేంచ నామావర్తన | కరూ జాతా గమనాగమన | చరిత్ర గాయన మాఝే తయా | ||౧౪౯||
149. “నిరంతరంగా వారు నా ధ్యానమే చేస్తారు. నాలుకతో నా నామాన్నే జపిస్తారు. వస్తున్నా, పోతున్నా, ఏం చేస్తున్నా, నా చరిత్రనే గానం చేస్తారు.
“ఏసే హోతా మదాకార | కర్మాకర్మీ పడేల విసర | జేథే హా మత్సేవేచా ఆదర | తిష్ఠే మీ నిరంతర తేథేంచి | ||౧౫౦||
150. “ఇలా మనసులో నా ఆకారాన్నే పొందినప్పుడు, కర్మ అకర్మలయందు ఆసక్తి తగ్గుతుంది. నా సేవయందు ఇంతటి ఆదరం ఉన్నచోట, నేను ఎల్లప్పుడూ అక్కడే తిష్ఠ వేసుకుని ఉంటాను.
“మజ హోఊని అనన్య శరణ | జయా మాఝే అఖండ స్మరణ |
తయాచే మజ మాథా ఋణ | ఫేడీంన ఉద్ధరణ కరూనియా | ||౧౫౧||
151. “నాకు అనన్య శరణుజొచ్చి, నిరంతరం నా స్మరణ చేసేవారికి నేను ఋణపడి ఉంటూ, వారిని ఉద్ధరించి నా ఋణం తీర్చుకుంటాను.
“ఆధీ మజ న దిధల్యావాంచూన | కరితా భోజన రసప్రాశన |
జయా మాఝే హే నిదిధ్యాసన | తయా ఆధీన మీ వర్తే | ||౧౫౨||
152. “నాకు ముందుగా అర్పించకుండా ఏదీ తినకుండా, రసాస్వాదన చేయకుండా, ఎప్పుడూ నా నిధి ధ్యాసలో ఉండేవారి ఆధీనంలో నేను ఉంటాను.
“మాఝీచ జయా భూకతహాన | దుజే న జ్యాతే మజసమాన |
తయాచేంచ మజ నిత్య ధ్యాన | తయా ఆధీన మీ వర్తే | ||౧౫౩||
153. “ఆకలి దప్పులు కూడా నేనే అయి, నా సమానులు వేరెవరూ లేరని తలచే వారినే నేను ఎల్లప్పుడూ గుర్తుంచుకుంటాను. వారి ఇష్టానుసారంగా ప్రవర్తిస్తాను.
“పితామాతా గణగోత | ఆప్తఇష్ట కాంతాసుత |
యాంపాసావ జో పరావృత్త | తోచి కీ అనురక్త మత్పదీ | ||౧౫౪||
154. “తల్లి తండ్రి బంధువులు ఆప్తులు ఇష్టులు భార్యాబిడ్డలు వీరి మోహంనుండి బయట పడినవారే, నా పాదాలయందు భక్తి కలిగి ఉంటారు.
“వర్షాకాళీ నానాసరితా | మహాపూర సముద్రా మిళతా |
విసరతీ సరితాపణాచీ వార్తా | మహాసాగరతా పావతీ | ||౧౫౫||
155. “వానాకాలంలో అనేక నదులు ఉప్పొంగి ప్రవాహంగా మారి సముద్రంలొ కలిసిపోతాయి. తమ అస్థిత్వాన్ని మరచిపోయి, అవి మహాసాగరమైపోతాయి.
“రూప గేలే నామ గేలే | జళహీ జాఊని సాగరీ మిసళలే |
సరితాసాగర లగ్న లాగలే | ద్వైత హారపలే ఎకత్వీ | ||౧౫౬||
156. “ఆ నదుల రూపాలు పోయి, పేర్లు పోయి, నీరు కూడా సాగరంలో కలిసిపోతాయి. సరితా సాగరాల లగ్నమై, ద్వైతం పోయి ఏకత్వం సిద్ధిస్తుంది.
“పావోని ఏసీ సమరసతా | చిత్త విసరలే నామరూపతా |
తే మజసి పాహీల నిజస్వభావతా | నాహీ మజపరతా ఠావ తయా | ||౧౫౭||
157. “ఇలాంటి ఏకత్వాన్ని పొందిన భక్తుల మనసులు నామ రూపాలను మరచిపోతాయి. ఆ భక్తులు నన్ను ఆత్మస్వరూపంగా భావిస్తారు. వారికి నాకంటే వేరే చోటే లేదు.
“పరీస నవ్హే మీ దగడ | ఏసే జనా కరావయా ఉఘడ |
పుస్తకపండితీ కరోతి బడబడ | లోహాచే అగడ11 ఆణీలే | ||౧౫౮||
158. “నేను ఒట్టి రాయిని, పరుశవేదిని కాను అని జనులకు తెలపటానికి, పుస్తక పండితులు ఇనుప ముక్కను తెచ్చి నా పై ప్రయోగించారు.
“తయీ మజవరీ కరితా ఘావ | ఉలట ప్రకటతా సువర్ణభావ |
మాఝే దగడపణ జాహలే వావ | అనుభవ నవలావ దాటలా | ||౧౫౯||
159. “అలా ఇనుప కమ్మీతో నన్ను కొట్టినప్పుడు, అది సువర్ణమై పోయింది. దానితో నేను రాయిని కాననే విచిత్రమైన అనుభవం వారికి కలిగింది.
“వినా అభిమాన అణుప్రమాణ | మజ హృదయస్థా యావే శరణ |
హోఈల అవిద్యా తాత్కాళ నిరసన | శ్రవణ కారణ సంపేల | ||౧౬౦||
160. “మీ హృదయంలో నివసించే నన్ను, అణు ప్రమాణమైనా గర్వం లేకుండా శరణుజొచ్చితే, మాయయనే అజ్ఞానం నశించిపోయి, శ్రవణం చేయవలసిన అవసరం సమాప్తమౌతుంది.
“అవిద్యా ప్రసవే దేహబుద్ధీ | దేహబుద్ధీస్తవ ఆధివ్యాధి |
తీచ కీ లోటీ విధి నిషేధీ | ఆత్మసిద్ధీ విఘాతక | ||౧౬౧||
161. “శరీరమే నేను అనే బుద్ధి, అజ్ఞానం వలనే కలుగుతుంది. ఈ బుద్ధి కారణంగానే, దైహిక, మానసిక వ్యాధులు కలుగుతాయి. ఈ బుద్ధే ఆత్మప్రాప్తికి ప్రతిభంధకమై, మనుషులను కర్తవ్య నిషేధాల వద్దకు నెట్టుతుంది.
తరీ మీ తుమచి హృదయీంచ తిష్ఠే | వినాకష్టే సన్నికట | ||౧౬౨||
162. “ఇప్పుడు నేను ఎక్కడ ఉన్నాను, నన్ను ఎలా కలుసుకోగలరని మీరు అనుకుంటారు. నేను మీ హృదయాలలోనే తిష్ఠవేసుకుని ఉన్నాను. ఏ కష్టమూ లేకుండ మీ సమీపంలోనే, నేను మీకు లభిస్తాను.
“మ్హణాల హృదయస్థ కైసా కోణ | కైసే కాయ త్యాచే లక్షణ | ఏసీ కాయ తయాచీ ఖూణ | జేణే త్యా ఆపణ జాణావే | ||౧౬౩||
163. “అప్పుడు మీరు, హృదయంలో ఎవరున్నారు? వారు ఎలా ఎటువంటి లక్షణాలతో ఉంటారు? వారిని తెలుసుకోవటానికి గుర్తులు ఏవి? అని అడుగుతారు.
“తరీ వ్హావే దత్తావధాన | పరిసా తయాచే స్పష్ట వ్యాఖ్యాన | జయాలాగీ జాణే శరణ | తో హృదయస్థ కోణ హే ఆతా | ||౧౬౪||
164. “హృదయంలో ఉన్నది ఎవరు? వారిని ఎలా శరణు వేడాలి అన్న విషయానికి స్పష్టమైన వివరణను శ్రద్ధగా వినండి.
“నానానామే నానారూపే | సృష్టీమాజీ భరలీ అమూపే | జయాంచీ కవణా నా కరవతీ మాపే | మాయేచీ స్వరూపే తీ అవఘీ | ||౧౬౫||
165. “గణించడానికి సాధ్యం కాని అనేక రూపాలు, అసంఖ్యాకమైన పేర్లు ఈ సృష్టిలో ఉన్నాయి. ఈ నామ రూపాలన్నీ మాయయొక్క స్వరూపం.
“తైసేచ సత్వరజ తమగుణ | తయా త్రిగుణా ఓలాండూన | సత్తేచే జే స్ఫురే స్ఫురణ | తే రూప జాణ హృదయస్థాచే | ||౧౬౬||
166. “అలాగే, సత్వ రజస్సు, తమస్సు అనే త్రిగుణాలకు అతీతమైన సత్యంయొక్క స్ఫురణే, మీ హృదయంలో ఉన్న రూపమని గ్రహించండి.
“నామరూప విరహితపణ | ఉర్వరిత జే తుఝే తూంపణ | తేంచ హృదయస్థాచే లక్షణ | జాణూని శరణ త్యా జావే | ||౧౬౭||
167. “నామ, రూపాలను తొలగించిన తరువాత మిగిలిన నువ్వే, నీ హృదయంలో ఉన్న వారి లక్షణమని తెలుసుకొ. వారినే శరణు వేడాలి.
“మీచ తో తూ ఏసే పాహతా | హీచ దృష్టీ పుఢే విస్తారతా | భూత మాత్రీ యే నిజగురుతా | ఠావ న రితా మజవినా | ||౧౬౮||
168. “నీ హృదయంలో ఉన్నది నేనే అని గ్రహించినప్పుడు, అన్ని ప్రాణులలోనూ నేనే విస్తరించి ఉన్నాను అని, నేను లేని చోటు లేదనీ అర్థమౌతుంది.
“ఏసా అభ్యాస కరితా కరితా | అనుభవా యేఈల మాఝీ వ్యాపకతా | మగ తూ మజసీ పావూని సమరసతా | పూర్ణ అనన్యతా భోగిసీల | ||౧౬౯||
169. “ఇలా అభ్యాసం చేస్తూ ఉంటే, నా సర్వవ్యాపకత్వం అనుభవంలోకి వస్తుంది. అప్పుడు, నీవు నాతో సామరస్యం పొంది, సంపూర్ణ అనన్యత్వాన్ని అనుభవిస్తావు.
“చిత్స్వపరూపీ అనుసంధాన | లాధేల హోశీల శుద్ధాంతఃకరణ | ఘడేల హే తుజ గంగాస్నాన | గంగాజీవన నాతళతా | ||౧౭౦||
170. “సర్వవ్యాపియైన చైతన్యంతో ధ్యానం లగ్నమైతే అంతఃకరణం పరిశుద్ధమౌతుంది. అప్పుడు, గంగాజలాన్ని తాకకుండానే, గంగా స్నానమౌతుంది.
“ప్రకృతికర్మాచా అభిమాన | జేణే పావే దృఢబంధన |
తయా బిలగూ న దేతీ సజ్ఞాన | అంతరీ సావధాన సదైవ | ||౧౭౧||
171. “ప్రకృతి సిద్ధంగా జరిగిపోయే కర్మలగురించి అభిమానం ఉంటే, బంధనం ఏర్పడుతుంది. అందుకే, జ్ఞానులు ఎల్లప్పుడూ వానికై ప్రాకులాడకుండా, అంతరంగంలో జాగరూకులై ఉంటారు.
“స్వస్వరూపీ మాండూన ఠాణ | చళే న తేథూన అణుప్రమాణ | తయా సమాధీ వా ఉత్థాన | నాహీ ప్రయోజన ఉభయాంచే” | ||౧౭౨||
172. “స్వస్వరూపంలో ధ్యానమగ్నులై, అణువంతైనా అక్కడినుండి కదలకుండా ఉంటారు. అందువలన, వారు సమాధిలో ఉన్నా, లేక సమాధినుండి లేచినా, రెంటితోనూ ఏ ప్రయోజనమూ లేదు”.
మ్హణోని శ్రోతయా చరణీ మాథా | ఠేవోని వినవీ అతి సప్రేమతా | దేవా సంతా భక్తా సమస్తా | ఠాయీ ప్రేమళతా ఆదరావీ | ||౧౭౩||
173. అందువలనే, దేవుడు, సంతులు, భక్తులు వీరందరియందు భక్తి గౌరవాలను కలిగి ఉండమని, శ్రోతల చరణాలకు శిరసు వంచి, అత్యంత ప్రేమగా విన్నవించటం.
బాబా కితీదా సాంగూన గేలే | కోణీ కోణాస ఛద్మీ బోలలే | త్యానే మాఝేంచ వర్మ కాఢిలే | జివ్హారీ ఖోచలే మజ జాణ | ||౧౭౪||
174. “ఎవరైనా సరే, ఎవరినైనా నిందిస్తె, నన్నే దూషించినట్లే. నా హృదాయాన్ని గాయపరచినట్లే అని తెలుసుకోండి” అని తరచూ బాబా చెప్పేవారు.
కోణీ కోణాస దుర్వచే తాడిలే | తేణే మజ తాత్కాళ దుఖణే ఆణిలే | తేచ జేణే తే ధైర్య సోశిలే | తేణే మజ తుష్టవిలే బహుకాళ | ||౧౭౫||
175. “ఎవరినైనా చెడు మాటలతో బాధ పెడితే, నన్ను బాధ పెట్టినట్లే. కాని, ధైర్యంతో బాధను సహిస్తే, ఎప్పుడూ నన్ను సంతోష పరచినట్లే”.
ఏసా భూతమాత్రాచ్యా ఠాయీ | అంతర్బాహ్య భరలా సాఈ | ఎకా ప్రేమావాంచూన కాంహీ | ఆవడచ నాహీ తయాతే | ||౧౭౬||
176. ఇలా సాయి అన్ని చోట్లలోనూ, అన్ని ప్రాణులలోనూ, లోపల బయటా నిండి ఉన్నారు. ప్రేమ తప్ప వారికి ఇంకేదీ ఇష్టం లేదు.
పరమ మంగల హే పరమామృత | సాఈముఖీ సర్వదా స్త్రవత | కోణా సభాగ్యా హే నాహీ అవగత | ప్రేమ హే అత్యంత భక్తార్థ | ||౧౭౭||
177. అత్యంత మంగళకరమైన దివ్యామృతం వారి నోటినుండి ఎప్పుడూ స్రవిస్తూ ఉంటుంది. భక్తుల పట్ల వారికి అత్యంత ప్రేమ. ఏ భాగ్యవంతునికి మాత్రం ఇది తెలియదు?
జయా పంక్తీచా లాభ దిధలా | జయాంసంగే హాంసలా ఖేళలా | తయాంస మాయేచా చటకా లావిలా | వాటేల మనాలా కాయ త్యాచే | ||౧౭౮||
178. వారితో సహపంక్తి భోజన లాభం పొందిన, వారితో నవ్వుతూ ఆడుతూ వ్యవహరించిన, వారికోసం తపించిన భక్తుల మనసుకు ఏమనిపించి ఉంటుంది?
ఏసియా శిష్టాచియా భోజనీ | మీ తో ఉచ్ఛిష్టాచా ధనీ | శీతే శీత ఠేవిలే వేంచునీ | వాటితో శిరాణీ తయాచీ | ||౧౭౯||
179. ఇలాంటి దివ్యాత్ముల విందులో, వారు వదిలివేసిన ప్రతి చిన్న చిన్న కణాన్నీ నేను జాగ్రతగా సేకరించాను. వాటినే ఇప్పుడు ఆనందంతో పంచి పెడుతున్నాను.
ఝాల్యా యేథవర జ్యాచ్యా కథా | త్యా కాయ ఠావ్యా హేమాడపంతా | సమర్థ సాఈ తయాంచా వక్తా | లిహితా లిహవితాహీ తోచ | ||౧౮౦||
180. ఇంతవరకూ చెప్పబడిన కథల గురించి హేమాడ్‍పంతుకు ఏమి తెలుసు? కథయొక్క వక్త సాయి సమర్థులే. వ్రాసేవారు, వ్రాయించేవారు కూడా వారే.
అసీ హీ సాఈసమర్థ కథా | ధాయే న మన మాఝే కథితా |
సదైవ ధ్యాస లాగలా చిత్తా | శ్రోతేహీ పరిసతా ఆనంద | ||౧౮౧||
181. ఈ సాయి సమర్థుల కథను ఎంత వర్ణించినా మనసుకు తృప్తి లేదు. ఎప్పుడూ నాకు అదే ధ్యాస. శ్రవణం చేసిన శ్రోతలకు కూడా అంతే ఆనందం.
శివాయ జే సాఈ కీర్తి గాతీ | తైసేచ జే జే సద్భావే పరిసతీ | ఉభయహీ సాఈస్వరూప హోతీ | హే దృఢ చిత్తీ జాణావే | ||౧౮౨||
182. అలాగే, సాయి కీర్తి గానం చేసిన వారు, మంచి మనసుతో వినిన వారు, ఉభయులూ, సాయితో ఐక్యత్వం పొందుతారు. దీనిని మీరు దృఢంగా తెలుసుకొండి.
ఆతా హా అధ్యాయ కరూని పూర్ణ | హేమాడ సాఈస కరీ సమర్పణ | ప్రేమే ధరీ సాఈచే చరణ | పుఢీల నిరూపణ పుఢారా | ||౧౮౩||
183. ఇప్పుడు ఈ అధ్యాయాన్ని పూర్తి చేసి, సాయికి సమర్పించి, ప్రేమతో వారి చరణాలను హేమాడ్‍ పట్టుకుంటాడు. తరువాత కథ దాని సమయం వచ్చినప్పుడు వినిపించబడుతుంది.
| ఇతి శ్రీ సంతసజ్జన ప్రేరితే | భక్త హేమాడపంత విరచితే |
| శ్రీ సాఈ సమర్థ సచ్చరితే | | శ్రీ సాఈనాథ నిర్యాణం నామ |
| చతుశ్చత్వారింశోధ్యాయః సంపూర్ణః |
||శ్రీ సద్గురూ సాఈనాథార్పణమస్తు|| శుభం భవతు ||
1. యా నావాచే గ్రామజోశీ వ శ్రీసాఈబాబాంచే ఎక భక్త.
2. కై. సఖారామ హరీ జోగ. 3. వీట పడణే. 4. సమాధివిసర్జన.
5. పేటీ.
6. “ప్రతిక్షణం యన్నవతాముపైతి, తదేవ రూపం రమణీయతాయ: |” - కాలిదాస.
7. కోపరా.
8. శ్రీనృసింహసరస్వతీ.
9. ఎకదా శ్రీసాఈబాబాంచే ఎక భక్త రా. మోరేశ్వరరావ సావ యాంచీ బాబాంచ్యా భండార్యాలా శిరడీస జాణ్యాచీ ఫార ఉత్కంఠా హోతీ; పణ దోన దివస ఆధీ తే ఎకాఎకీ ఆజారీ పడలే వ త్యాంచే ముంబఈహూన తేథే జాణే హోఊ శకలే నాహీ. త్యాముళే త్యాంనా అతిశయ వాఈట వాటలే. త్యాంచే మన ఫారచ ఉద్విగ్న ఝాలే వ రాత్రీ ఝోపహీ యేఈనా; పణ భండార్యాచ్యా దివశీ పహాటేస త్యాంచా డోళా లాగలా. తితక్యాత మహారాజాంనీ త్యాంనా స్వప్నాత దర్శన దిలే వ దక్షిణా మాగూన ఘేతలీ. జాగే ఝాల్యాబరోబర వృత్తీత ఎకదమ ఫరక పడలా వ తళమళ పార జాఊన సమాధాన వాటూ లాగలే. మహారాజాంనీ దేహ సోడాలా ఆహే, తరీ ఆపల్యా భక్తాంచీ తళమళ కోణత్యాహీ తర్హేనే తే ఖాస శమవితాత.
10. కాగదావరచీ తసబీర.
11. తటబందీచే ఖాంబ.
No comments:
Post a Comment